Palune anglal vakeriba taro Sikalutne akharena ko sig iramalipa ko Klimatikane katastrofe

By

-

октомври 8, 2018

Владите низ светот мора да преземат брзи и сеопфатни промени во сите општествени сфери за да се избегнат катастрофалните последици од глобалното затоплување, наведува новиот извештај на Меѓувладиниот панел за климатските промени на Обединетите Нации (ИПЦЦ).

O Rađje valani sigo te lens a o ikerimalipa pumare vastende te našalen o katastrofe taro baro globalnikano tatalipe , vakerelapes ko nevo vahtavi tare Maškarđianeskoro paneli taro klimatikane iramalipa taro Pašhakerde nacie.

Adelati – vakerela i planeta sas ko našukar nivelo taro 1,5 digrija pobuetr taro anglalindustrikano era 2030 berš, savo ka anlakerel đji ko ekstremnikane šukipa, jagalipa, pajnalipa thaj na čalipe ko hajbe taro šel milja manuša ko sumnal.

Sa akava tano fuhalipaske soske ko pašipa sa akaleske ka ovel amen but bare problemija te nakagem I hona taro 1, 5 digrija , odoleja vakeribnaja ka oven amen but tate nilaja , pobuter bare pajna thaj but baro šukipa ko pobaro kotor taro sumnal vakerela Endru King, profesori pali klimatska nauke ko Univeryiteti Melburn.

Peking- Našlo šefi savo nane araklo taro Interpol lela sas love ko kalo

By

romapress

-

октомври 8, 2018

Властите во Пекинг соопштија денеска дека кинескиот чиновник Менг Хонгвеи, кој поднесе оставка на чело на Интерпол, е под истрага дека примал мито. Менг „примал поткуп и е осомничен дека го прекршил законот“, се наведува во соопштението на Министерството за јавна безбедност.

Интерпол ја објави оставката на Менг на функцијата претседател на извршниот комитет, без наведување на причината.

Неговата сопруга Грејс Менг во петокот изјави оти не се слушнала со него откако на крајот на септември отпатувал во Кина.

Kina došakerela đji eratutno presidenti taro Interpol, Meng Hongvei baši korupcija. Olestar našavdili sakoja traga pali resaripe ko Peking anglal duj kurke.

O vastakerde taro peking havlarge avdive baši e kinako činovniko Meng Hongvei savo denga mukibe tari pli funkcija pravelapes upral leste bangivalo kotor so pagla o kanoni lela sas love ko kalo.

Interpol havlarga o mukibe tari pli funkcija Meng telal funkcija presidenti taro iyvršnikano komiteti, na anavkeripnaja o šarti akale bilačipnaske.

Meng tano telal e Kinakoro ministeri baši diklo arakibe. Leskkri romni Grejs Meng ko panštodi vakerga na šungapel oleja taro agor e čhoneske ko Septemvri kana iklilo tari Kina.

Vondrednikani bešin ki rađji baš Ustaveskoro iranipe

By

romapress

-

октомври 8, 2018

Предлогот по седницата ќе биде доставен до Собранието, каде што очекуваат измените да го добијат потребното мнозиснтво, согласно изразената волја на граѓаните на референдумот од 30 септември, велат од Владата.

Следните чекори во текот на оваа недела треба да се има информација во врска со целокупниот процес на имплементација на Договорот од Преспа и натамошните перспективи за интегрирање на земјата во ЕУ и НАТО.

Опозициската ВМРО-ДПМНЕ и натаму на ставот дека нема да поддржи уставни измени, а власта нагласува дека ќе стори се што е во нејзина моќ да го обезбеди двотретинското мнозинство.

I Rađji ka ierel bešin jekutne nuktaja bukake amavkerdi, o bahani baši iranipe e Ustavesko ko riga baši iranipe thaj doperipe e Ustaveskko ki Republika Makedonija.

Pali i bešin o bahani ka ovel bičhaldo đji ko Khedipe (Sobranie), saveste ka dođjakerelpes te resarelpes ko butederipe taro bičalde ikeripnaske, ikerde e manginaja taro naklo referendumi savo sas ikerdo ko 30 septemvro, vakerena tari rađji.

Ko akava avutno kurko valani sa te đjanelpes e resaripnaja taro panlo lafi ki Prespa thaj o ponodorutne prespektive integracijake e puvja ko NATO thaj ko EU.

Opozicijaki Vmro Dpmne ačhola thaj ponodorig ko piro panlo lafi nane te ikerel e ustaveskkro iranipe , aso i rađji vakerela sa ka kerel so si đji lakoro takati te đaj te anel o duje trinengoro butederipe ko Khedipe, aso te na resargapes đji odova tadani đjalapes ko Alusaribe.

Šov berš đeza (panlipe) baši i Jankuloska e čipotake ,,Tenk”

By

romapress

-

октомври 8, 2018

Јанкулоска не се појави на денешното изрекување на пресудата, бидејќи во меѓувреме во тек е судењето за друг предмет на Специјалното јавно обвинителство (СЈО) каде што и таа е обвинета, за масовното прислушување „Таргет Тврдина”.

Обвинителката Фатиме Фетаи побара на Јанкулоска да ѝ се забрани напуштање на живеалиштето, како мерка на претпазливост, поради опасноста од бегство. Одбраната на Јанкулоска се спротивстави на ваквото барање, а судот ќе ја донесе одлуката.

На Јанкулоска ѝ се судеше во одвоена постапка поради бременост, а судењето почна во август откако ексминистерката се породи. Шест години затвор за Јанкулоска по предметот ,,Тенк,,

Jankuloska avdive na sas ko anavkerpe taro lakoro adelatibe , soske maškar ko vakti isila aver adelatibe baši aver čipota ko Specijalnikano diklo došhakerdo, baši soj tani došhakerdi šinibaske ,,Target Tvrdina” .

Vaskakerdo taro Doshakeripe Fatime Fetai rodinga tari Jankuloska te na mukelpes lake tromakerdo phiribe taro piro kher, sar anglal diklo te na našelpes .

Aso o Arakibe e Jankuloskako iramale denge lafi baš asavki čipota, aso o adelati ka anel paluno lafi tahj ka vakerel poro adelatibe.

Bašhi i Jankuloska adelatinelapes lake ki ulavdi čipota baši lakoro kamnibe , aso adelati mujal late tavdinga taro čhon Avgusto kana i eks ministerka lokhili taro bijanipe.

Agorutne lafija e Jankuloskake sas ,, Sar ministeri andrune bukenge nikana na kergum upral khanikaste zor thaj, nikana na pelum ko keriba diso upral mande nekaski zor te čiven te keravla, vakerga i Jankuloska.

Silvi Plevnes : vakerela Amen e Roma na sijem bilache manusha, sasto djivdipe sijem sine na halovime thaj na sukar ikerimale

By

romapress

-

октомври 7, 2018

Во “Сули Ан” премиерно пред скопската публика беше изведен мјузиклот “Ромален” на двоецот Силви бенд. Станува збор за новото аудио издание на сопружниците, седмо по ред, кое преовладува со рустичност, древност и оригиналност, а во перформансот учествуваат околу 15 луѓе. „Добровечер драги гости, чест ми е што вечерва сте овде и сте дел од премиерата на нашиот перформанс, беа зборовите со кои Силви го отвори концертот и ја запеа неповторливата “Џелем, џелем”. Ред стихови, ред музика, ред танц… Многу страст, по некоја солза и измешани емоции. Силви од срце пееше за својот народ, за Ромите, за кои прокоментира: Ромите отсекогаш биле угнетувани, неразбрани… Ние сме еден од најнапатените народи во светот. Јас сум горда Ромка, ние сме добри луѓе, полни со страст, емоции и љубов. Преку “Ромален” тоа сакав да и го прикажам на пошироката јавност и еднаш засекогаш да ги разбијам тие стереотипи.

Ko poertautni cipota savi ikersalili ko purano kurko ,,Sulli An’’ angalal skopjaki publika ko jekto fori prezentiringapes o nevo audio proekti taro pendarde rom thaj romni,Silvi bend. Akava tano eftato fori taro olengoro barabutno proekti, savo sakana ikalgovela ko šukari originalipe ,aso ki performansa lena than upreder 15 manusa.

O Jekt lafi sas tari Silvi gilavibaja i gili ,,ĐELEM ĐELEM’’thaj sas sasti ćipota legardi pal gili khelipe, gili thaj kelpie. Sikavgapes baro mangipe thaj baro profesionaliteti , Silvi gilavga sa vileja, numa thaj mukal po jek asvin pire narodoske e Romenge savi kerela sas ki akaja tema lafi.

Roma sakana sine telakerde averendar , thaj nikana na halovime. Me sijum baripnaja Romani thaj amen sijem sukar manusa perde mangipnaja. Upral akava proekti anavkerdo ,,ROMALEN,, Manglum savorenge te vakerav te cidlarav o stereotipi e Romendar. Akava dujto proekti taro akava pari, anglal pobuter taro 14 bersh sine sas lender gndimalo thaj mjuzikl ,,KOŠTANA’’ Savo nakla ko sukar priem ki publika thaj dji avdive kerelapes lafi adale proekteske, numa akava vahtavi tari Silvi vazdinga bari mangin thaj ikeripe tari Romani populacija ko socijalnikane mreze.

Dikhipe taro VMRO-DPMNE e koalicijaja,, Bash posukar Makeodnija’’

By

romapress

-

октомври 7, 2018

Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски оствари средба со политичките партии од Коалицијата За Подобра Македонија. На средбата се разговараше за актуелната политичка ситуација, за референдумот, како и за периодот што престои. Коалицијата за Подобра Македонија оцени дека договорот на Заев со Грција е отфрлен од граѓаните кои јасно и недвосмислено се изјаснија против на референдумот, оние кои гласаа против и оние кои апстинирајќи одлучија да не го поддржат.

Presidenti taro VMRO –DPMNE Hristijan Mickovski ikerga dikhipe e koalicijaj tare politikaken partie tari barabutni koalicija anavkerdi ,,Bash posukar tajsa’’. Ko dikhipe kergapes lafi basji aktuelno resaripe ko politikano dikhipe ki Makedonija, bash o naklo referendum, sar thaj bashi okola save sas mujal o referendum so kerge na iklovipe thaj achile ko odova ten a ikeren o naklo referendum.

Koalicija bashi posukar tajsa diklarga o panlo lafi savo kergale o Zaev e Grcijaja tano chudimalo. I Radji rsarga ko Debakli thaj nasalga o sasto legitimiteti e djihaneskkro . asavki akarin taro djihanija valani I Radji te ikerkerela thaj te sajdinela, politikane partie thaj o Khedipe barabutne sa e bichaldensar te ikerkeren I mangin e djihaneskkri. Te nakla sa akava ko na sajdipe I mangin taro djihanija tadana ka nasavelpes I demokratija ki rastra, informirinena taro lafi keriba sar nakla o dikhibe taro VMRO-DPMNE thaj olengere koalicijake partnerija.

Koalicija ko jek adelatinga sa o resarina taro na regularipe ko naklo referendum legardo telal I organizacija e radjako. Te shaj sa te nakavelpes akava I Koalicija bash posukar Makedonija achovela prekal olengoro rodlaripe te lacharelpes tehnikani radji maj hari 100 dive , te anelpes nevo diklo doshakerdo tari opozicija, sar thaj te kerelpes posebnikani khedipaskiri komisija savi ka diklarel o palunipa kerdo ko naklo realiziribe taro referendum.

Roma thaj o referendum. Kobor Roma čače iklile thaj dingje piri vota an o referendumi?

By

romapress

-

октомври 6, 2018

O referendumi sine thaj nakhlja. A so e TAK o procento so iklile sine upreder 36% taro sa elektorati. Aso o grafikoni tari jekhutni romani komuna Šuto orizari o procenti so iklile te den piri vota sine paše 40,2% jali sa sublimirime piri vota dengje 9.431 dizutne. Olendar 8.947 sine “Baš o” jali 94.87% a mujal sine 236 vote jali 2.5%. . Sar navalidno sine gende 248 vote.

An o nivelo e Makedoniake odova numero džala majpakjavutne paše 20.000 Roma.

Del pe o pučiba kobor odola Roma sine motivirime taro politikane partie jali iklile aso piro personalno percepcia.

Majpakjavutne majbaro kotor Roma angje piri personalno decizia thaj majlačho avutnipa. I gnd ko korkoro Roma so sine ko učo nivelo, diferencijaja taro anglutne alusariba
парламентарни или локални избори, thaj akava drom i politikani motivacia sine ko dujto plani , numa i gnd sine ko jekhto than.

Odova fakti si lošalipaske kote i Romani gind si ko but učo nivelo thaj buvljoila ko korkoro Roma.

Aso o procento taro ikljoviba si pohari taro anglutne ikljoviba ko alusariba thaj fakti si kaj ko kotor taro elektorati isi bari apatia thaj bibahtalipa taro nakerde dende lafia anglutne taro politikano subjektia.
Odova neka ovel lačho faktori kaj nane but than baši manipulacia e dizutnenge konektiribaja thaj e Romen.

Ko FK Napredok tavdela I trinto faza lacharibnaske o tereni

By

romapress

-

октомври 6, 2018

O jekto Romano klubi ki Komuna Suto Orizari tavdela ko faze leskoro lacharibe, thaj ni hari ni but akanasaske legarelapes I trinto faza bukaki te kerelpes hazri o jekto Romano klubesko tereni, informirinena amen bashi Romapress o vastakerde taro akava klubi savo si tanirimo ko Suto Orizari.

Akana ki trinto faza lacharelapes valjakoja o tereni aso tavdela o buti keriba thaj ko zidibe e tereneskoro, ko tek tano lacharibaske thaj I ograda thaj o mreze taro stadioni, ka chivenpes neve stative thaj o than bashi rezervnikane igracija e klubeskere, vakerena I uprava e bukakiri taro FK-Napredok.

Sar informativno o paluno kheliba so sas realizirimo taro FK-Napredok ko dujto kolo tare Makedonijaki liga ola ikerge o jeka bodija thaj odova marge ko khelibe maskar ko FK-Napredok mujal PPK-Risovi 4-0.

Akava si lacho rezultati ko anglalipa e berseskere khelibnaske.

Надежта последна умира

By

romapress

-

октомври 6, 2018

Повторно нацијата после толку поминати судбински избори и сега е соочена со уште еден судбински избор.

Едните се радуваат другите критикуваат во врска со поканата на НАТО како и нареченото започнување преговори со ЕУ, вистински или не, народот заслужува барем да се надева не џабе се рекло ,, надежта последна умира’’ Од другата страна повеќе од јасно е, се говори за затвори за криминалци, договарања и преговарања, амнестии, обвинети, осомничени итн.

Тогаш сосема е разбирлио зошто државата одела во ќорсокак, затворот вистински е ќорсокак и тоа каков, влез има – ама за излез богами тешко е.. Додека големите заедници во Република Македонија се вклучени во сите процеси на големите политички случувања и тогаш се поставува прашањето Ромите се во Македонија или ….. ? Да имаат политички претставници и тоа не барем малку 8 политички партии, невладини организации, мрежи на нво па дури и интелектуални така наречени советодавни претставници ама, се поставува прашањето дали некогаш биле вклучени или запрашани за големите политички или други случувања во државата ? Европа мижи, но исто така мижат и Ромите, ја следат состојбата од страна ја анализираат целовкупната состојба не по своја вина, туку вината на другите затоа што никогаш не биле запрашани, а во најмала рака па и да бидат вклучени.

Познато е дека Ромската заедница во Македонија е мирна етничка заедница која само по себе се крунисува со терминот ,,ЛОЈАЛНИ’’ и ако како резултатот кон нив, и во нивна сметка се случуваат големи размери на дискриминација по секаков вид, најобесправени, маргинализирани, кршење на општи човекови права и др.

Ромите поради историските факти никогаш не се бунтувале и не посегнале по оружени дејствија, па дури и не се познати по некои големи протести, не само за одредени политички случувања од секојдневието туку за општата обесправена, како и социоекономска состојба на Ромите. Да се навратиме на нашата тема, сепак Ромската заедница е тука, и таа секако ќе чека некоја нова ера, и можеби тогаш ке се будат од големиот сон – или ке чекаат на некој Ром, како Нелсон Мандела, Мартин Лутер Кинг да ги изнесат на улица . И додека едните се радуваат, другите критикуваат, а за третите тие што мижат не им било јасно околу ЕУ.

Тука нема не јасно тие поставија три работи, Сакате во НАТО, или не? Ако сакате во НАТО ке влезете како Северна Македонија? И ако не сакате со Северна Македонија нема да влезете во НАТО, ваше е дали ке си ја искористите историската шанса, и тука што не е јасно НИШТО.

Па зарем не се преговарало 25 години и ? Сосема на крај се поставува прашањето, после толку години преговарања, договарања, нема ЕУ и НАТО со вето од грчка страна како единствена причини, и сега кога се изнаоѓа решение со Грција, самите ние сега си поставуваме пречки- бре луѓе во оваа цела каша попара или се кува нешто зад затворените завеси? Или ќе да е ние, самите не знаеме што сакаме и посакуваме?

Автор – Севгул Абдула –Дипломиран Детектив

Политичкиот живот на Ромите од 1991 год. па се до денес…

By

romapress

-

октомври 5, 2018

По распаѓањето на Југославија, Македонија по мирен и легитимен пат ја стекнува својата независност. Во тој период може да се констатира дека се појавува и плурализмот во нашата држава, а Ромите веке активно ја започнуваат својата политичка борба за учество на законодавниот дом. И така од 1991-ва па се до денес, може да заклучиме дека Ромите секогаш беа дел законодавната и од извршната власт.

Политичкиот ангажман на ромската заедница имаше развој со брза динамика, но не и брза динамика во унапредувањето на положбата на Ромите.

И така, периодот кога се појавува плурализмот, може да го карактеризираме како период на постоење на јака политичка сплотеност и идеја за преземање на значајни чекори за подигнување на квалитетот на живеење, и периодот од поновата историја кој може да се карактеризира како период каде имаме отсуство на колективни ангажмани, недостаток на политичка волја и идеја, како и недостатог на координирана политика за да се излезе во пресрет на специфичните проблеми со кои се соочуваат Ромите.

Во Македонија, решавањето на секојдневните горчливи проблеми со кои се соочуваат Ромите, се прават напори да се решат преку двете јавни политики за Ромите, и тоа: Декадата за вклучување на Ромите и Стратегијата за Роми, кои за жал не го дадоа посакуваниот ефект за општествена и економска интеграција на Ромите во РМ.

Ромите со доза на надеж го дочекаа и охридскиот рамковен договор, кој според карактерот на неговата содржина предвидува значајни одредби за подобрување на малцинските групи и нивно рамноправно учество во нашето општество.

Но за жал овој, договор не ги исполни очекувањата за поголеми права и правична застапеност на помалите заедница, а особено на ромската заедница, што воедно беше и нотирано во забелешките на Европската Унија во извештајот за напредокот на Р.М.

Денеска, имаме примери каде Роми што се вработени преку СИОФА, а се суфицит, обично се распределуваат на ниски, незначајни и несоодветни работни места.

Според нашите анализи и согледување, маргинализацијата на Ромите е направена пред се поради статистичките податоци од пописот спроведен во 2002 година, каде согласно истиот попис направена е нереална бројка од 53.879 Роми, додека според нашата проценка не има од 100.000 до 150.00 илјади Роми.

Решението за да се поправи грешката од 2002 година, очекувавме да се корегира на неуспешниот попис организиран во 2011 година. Но поради сиромаштијата на Ромите, наместо таа бројка да се корегира, повторно имало обид, за злоупотреба и манипулации на нашата заедница, поткупувајки ги нашите Роми со пари, како би ги натерале да се евидентираат како друг етникум.

Во насока да се надмине овој проблем, сметам дека во скоро време треба да се спроведе попис преку електронски модел, како би го елеминирале физчкото присуство на попишувачите, со цел од нивна страна да нема одредено влијание и притисок, освен во оние средини каде тоа е неопходно.

Автор: Севѓул Абдула– Дипломиран Детектив

KOLUMNE

Ulavde

Maj diklo artiklo

Maj dikli kategorija