Vučik na đjakerela te arakelpes solucija e Kosovoja

By

-

јануари 18, 2019

Проблемот со Косово нема да се реши наскоро. Знам дека секој сака да слуша добри вести, но јас сум реален. Можеби еден ден ќе постигнеме договор, но тоа нема да биде наскоро. Потсетуваме дека создавањето на косовска армија и наметнувањето на драстични царина за увозот на српски стоки од страна на Приштина повторно ги затегна односите меѓу двете држави. Вучиќ изјави дека Србија го следи својот пат кон ЕУ, но не и на сметка на Русија. Ниту неговата земја не е заинтересирана за членство во НАТО. Од своја страна, Путин рече дека во Белград Москва гледа сигурен партнер. Путин ја коментираше косовската армија како провокација.

O Nahalovipa e Kosovoja nane te arakelpes lokhe solucija. Đjanava so svakojek tumendar kamela te šunel mandar šukar haberija, numa me sakana vakerava o čačipe. Šajdipa jek dive šhaj odova te ovel te arakelpes panlo lafi, numa odova akana sigo nane te ovel.

Salde te vakera tumenge o lačharipe Kosovosko Askerluko salde tano ko došhivibe carina ki kono bikinibaske bukja save resarena tare Srbijaki rig ki Priština, thaj odoleja anlakerga amen panda kop o hor zorjalipa maškar o buti keripa akale duje puvjenge.

Jekhajek o Vučik dočivga o došalipa upral e Albancoja save na kamena te araken kompromis. Akava vahtavi vakerga ko ikerkeripe pres-konferencija ko dikhipe pire Rusijake kolegaja Vladimir Putin.

Vučik vakerga i Srbija đjala prekal o drumo te kuvel ko EU, numa na thaj ki smetka tari Rusija, vakeribnaja leskiri phuv na kamela te kuvel ko đjenipa taro NATO.

Trai rig e Rusijake prezidenteski Vladimir Putin vakerga, bašho o Belgrad isile dikhipe ko jek taro siguritetna partnerija maškar i Moskva, aso oleskoro komentari bašhi Kosovesko askeripa anavkergale salde sar jek provokacija.

Agorkerga o Internetikano tehnikako diklaripe e nevutne sportikane halako ki komuna Šuto Orizari

By

romapress

-

јануари 18, 2019

Спроведен и завршен интерниот технички преглед над градбата на спортската сала во Општина Шуто Оризари. Прегледот беше извршен во присуство на Агенцијата за млади и спорт на Р.М., Општина Шуто Оризари Евроконсалтинг ДОО Скопје и Изведувач – Ф-ка Карпош А.Д.-Скопје.При интерниот технички преглед на објектот констатирано е дека објектот е изведен во согласност со проектната техничка документација- Изградба на Спортска Сала.

Lačhardo thaj kerduno o internetikano tehnikako lačharipe ki sportikani hala ki komuna Šuto Orizari.

O bukako lačharibe sas kerduno anglal ko vastalune tari Agencija baši terne thaj sport ki Republika Makedonija. Komuna Šuto Orizari, Evrokonsalting DOO-Skopje sar buti kerutno thaj F-ka Karpoš A.D.-Skopje, barabutne kerge dikhipe ko hazrluko e halakoro.

Telal o dikhipe taro tehnikano hazrluko ange paluno lafi baši i hala so si kerduni telal o ikerkeripe e proekteske dokumentacijaja-Lačharibe Sportikani Hala.

Ko thanj e dikhlaribaske, dengapes lafi baši o vastalune buti keribnaske F-ka Krapoš A.D.-Skopje dengapes olenge buti keribnaske 10 dive te đaj te lačharelpes, thaj te isi disave palunipa vi olen te dujjarenpes thaj te ovel hazri i hala.

Harne vakteske ka ovel havlardo o mukibe i hala ko keribe buti, thaj ka ovel jek taro modernikane sportikane hale ki dis Skopje.

Hazri kerdo: Nedmedin A.-Roma Press

O Romane terne mukhena o Siklane (škola) soske nane len motivacia Edukaciake

By

romapress

-

јануари 18, 2019

Од 18 до 24 години во БиХ имаат завршено најмногу 2 класа средно училиште, додека во земјите од ЕУ процентото е околу 10,6 %. Целта на стратегијата на ЕУ е дека тој просек до 2020 да биде 10% се вели во извештајот за социјално вклучување во БиХ за 2017. Информациите од овој извештај покажуваат дека состојбата во регионот во Црна Гора е слична како во БиХ, додека во Србија и Македонија имаат поголем процент на напуштање на образованието од оној во БиХ. Во Србија тој процент е околу 7% а во Македонија 10%.

Taro terne, ko berša taro 18 dži ko 24 berša ki Bosna thaj Hercegovina isi len agorkerdo majbut duj klasia maškarutni škola, dži kote odova ko thema tari EU o procento si 10,6%.

E vakeribnaja tari Strategiaki tari EU si kaj o proseko dži ko 2020 berša te ovel 10% si anavkerdo ko raporto tari socialno inkluzia ki BiH bašo 2017 berš.

O informacie taro akava raporto sikaven kaj i situacia ko regionoi ko Montenegro si jek sar ki BIH, aso ki Srbia thaj Makedonia si len majbaro procento ko mukhibe ki Edukacia, numa na sar soj ki Bosna thaj Hercegovina. Ki Srbia o procento si paše 7% aso ki Makedonia 10%.

Hazri kerga: Erdjan M.-Roma Press

Goran Hutinec arakla foto mesažija taro ustašengoro logori Jasenovac

By

romapress

-

јануари 18, 2019

Горан Хутинец, вонреден професор на Филозофскиот факултет во Загреб, пронајде досега непознати воздушни фотографии од усташкиот логор Јасеновац во јануари 1945 година. На фотографиите се прикажани точните локации на масовните гробници во Градина и Уштице, пред режимот на Павелиќ да пронајде докази за степенот на кривичното дело. Ромските гробишта, во селото Уштица, се особено познати. Имаше масовни слоеви на Роми од НДХ, кои речиси беа истребени во 1942 година. Југословенските власти никогаш не ги виделе овие фотографиите. Запрашан како воздушните напади на Јасеновац не се објавени, Хутинец објаснува дека случајно дознал за фото-книга во Единбург, Шкотска, работејќи на прашањето за нелегалната градба во интер-Загреб.

Profesori taro Filozofikano fakulteti ko Zagreb, arakla o đji akana na penđarde kerdune havajakere foto mesažija tare ustašengoro logori anavkerdo Jasenovac ko januari 1945 berš. Ko fotografije tane sikavde o čačune thana taro baro limori ki bari livadi thaj Uštice, anglal te resarel o režimi taro Pavelik te šaj te arakenpes o čačipa taro akava baro bangivalo kotor so kergapes upral e Roma.

Romane limorija, ko gav Uštice, but tane penđarde, sas ote but bare numeroskoro mudaripe taro NDH, save sas našalutne ko vakti taro 1942 berš. Jugoslavijake rađje nikana na sas olenge dikle akala fotija , aso lele lender than ki havaj, numa ko askerengoro maribe ko vakti taro 1945- thaj 46, Hutenc drabarela o mapija save kerenapes hazri sas ko sikalutne table.

Pučenapes soske nane havlarde akala havajakere maribna save resarge ko Jasenovac, o Hutinec vakerela akaleske me na mangle resargum ko info-lil ko Edinburg, Škotska keribanaja buti ko pučhipa baši na legalnikano buti kheriba thaj lačhariba o inter-Zagreb, vakerela o Goran Hutinec.

Hazri kerdo: Nedmedin A.-Roma Press

Lendo linko www.phralipen.hr

E Roma tari Bugarija havlarena protesti anglal ko Brisel

By

romapress

-

јануари 17, 2019

На почетокот на годината имаше конфликт помеѓу еден бугарски војник и двајца малолетници во селото Војводиново во јужна Бугарија, што резултираше со одлука за уривање на дивоградби во ромска населба. По инцидентот, момчињата беа уапсени, а заменик-премиерот и министер за одбрана Красимир Каракачанов рече дека “Ромите станаа крајно тешки за соживотот, што ја поттикнува етничката омраза”. Како што е наведено на веб-страницата на мрежата за антидискриминација на Ромите на 19 јануари, планиран е протест во Брисел.

Ko anglalipae beršeske sas jek konfilkto maškar Bugarijako askeri thaj duj tikore čavore tari Vojvodinovo ki Bugarija, saveja resargapes đji ko pelaribe o divo kerdune khera taro Romano athari.

Pali akava incidenti e čavore sas panle, telal premieri thaj ministeri baši askerija Krasimir Karakačanov vakerga,,E Roma resle kopharipe te ovelamen olensar jekhajek sasoitno đjivdipe” odoleja vazdinga po buter I holji maškar o đihanija.

Bašh akava vakeripe sas protest kerduno taro Roma, anglal i Rađji Bugarijaki, sar so vakergapes nane te čhinavgovel sa đji kote o Karakačanov nane te vakeren piro Irišinluko(izvinuvane), bašhi kerdune oleskere lafija saveja vazdinga i holi maškar o đihanija. Avdive sijam milja manuša, aso aver fori te đjanelpes šaj keda šel milja manuša, vakerga jek taro demonstarntija, sar so vakerena e Roma save iklile ko protesti,

Mujal o Karakačanov valanutno si te vazdelpes olesge adelateskoro procesi- bašh lafi thaj holing upral e Roma, ov valani te dikel sar resarga adaja čipota ki Vojvodinovo, soske o askeri ko vakti adale konflikteske vov na sine ki buti.

Sar so vakerelapes ki veb rig baši antidiskriminacija upral e Roma, ko 19 Januari havlarena te kerelpes protesti ko Brisel, te šaj te hularelpes i zor upral e Roma ki Bugarija.

Hazri kerga:Nedmedin A.-Roma Press

Beršeskoro raporti taro ERRC bašh 2018 berš – Nijamalipa thaj Sansari resarela kana nane te oven rasistikane čipote

By

romapress

-

јануари 17, 2019

ЕРРЦ е горд што освои три престижни меѓународни награди во 2018 година, но ништо не може да се спореди со добивање информации за уште една победа за Ромите, а оваа година адвокатите на ЕРРЦ ја освоија постапката против болниците, институциите за социјална заштита, агенцијата за спроведување на законот, десничарски организации, локални и национални влади кои ги злоупотребуваат правата на Ромите. Тужба против Министерството за внатрешни работи на Словачка во врска со дискриминаторската работа на полицијата (17 јануари). Семејствата на четворица Роми кои неочекувано починаа во македонските затвори ја тужеа Управата за извршување на санкциите, како и Министерството за здравство на Македонија. Двајца затвореници починаа од предозирање со метадон и бензодиазепини, иако ниту еден од нив не беше на програмата за третман на метадон.

ERRC tano barikano so đji akana ikerga o trin maj uče maškarđianeskere pursakoja ko naklo 2018 berš, numa khančeja našti te ovel jek o baripe e Romengoro tari akaja resarin, soske e nakle beršeske e Avukatija taro ERRC sas resarde ko pozitivnikane adelateskere čipote mujal o Hospitalija, Institucie bašh socijlanikano arakipe, agencije bašh legaripe e kanoneske, organizacije, lokalnikane thaj nacionalnikane Rađje save na ikerena sas o hakaja e Romengere. Našti te na anavkera thaj i legardi pukav (tužba) mujal o Ministeriumi andrune bukenge tari Slovačka baši i diskriminatorsko buti e policijaki, čipota savi sas resardi ko (17 januari).

Akhe te anavkera tumenge nekobor čipote save nakle taro ERRC ko 2018 berš.

Jekhajekipe ko kanoni baši arakipa e Romenge kana ikavgelen taro lengo than bešibnaskoro ko Jevendeskere vaktija ki Francija(06 Fevruari).
Seksualnikano bilačipe upran tikore čija Roma ki Makedonija tužba upral socijlanikani služba (15 Fevruari).
Štar Romane jerije vazdena pukav (tužba) upral Makedonikane institucie baši o meribe lengere jerijengo ko panlipa ki Makedonija (05 Aprilo).

Akala jerije vazdinge tužba kana lengere paše mule ko makedonikane panlipa taro bi đjanle čipote, thaj i tužba vazduni mujal i uprava jali o vastakerde e panlipaskere.

Duj taro mule manuša, mule tari bari doza tari droga so sine lenduni andre ko panlipe, thaj bi jek olendar, na sas legarutne ja čivde ki programa baši metadoni.

Avera nekobor tužbe save sas vazdune taro ERRC.

-Na lejbe than ko dejiba Raštralipa e Romenge thaj diskriminacija mujal olende ki Albanija.

-Roma vazdena pukav mujal e Ukrainaki POLICIJA (26 juni).

-ERRC akarga e Evropsko Unija te lel vazdipe dajatve (merke) mujal o anticiganizmo so kerelapes upral e Roma ki Italija (18 juli).

Panda buteder asavke jekjake resarina save resarge upral e Roma ko 2018 berš.

– Diskriminacija upral e Roma ko Hospitali ki Ungarija (12 Noemvri).

– Makedonijako adelati anga adelateskoro panlo lafi mujal e gazdija taro Bazeni, save na mukle Romen te kuven andre (19 Noemvro).

Sa akala, thaj panda but resarina save resarge ko 2018 berš, pal vazdibe bangivale kotora tari rig ERRC bašh sa tumenge, pobuter te dikhen thaj drabaren ko teluno dendo linko..

Hazri kerga: Erdan M.-Roma Press

Lendo linko www. errc.org

Zoran Jovanovik: Anavkeribnaja ko than o Teatro, kerge moro suno te ovel ko diklo ,,Suno e Romanegoro”

By

romapress

-

јануари 17, 2019

Основањето на ромски театар во неговиот роден град, многу години беше желбата на Зоран Јовановиќ од селото Нови Карловци во близина на Инџија. Тој го оствари својот сон во 2000 година, а потоа и едно од ретките ромски театри во Европа, Зоран го повика Суно е Ромењо (Ромски сон). Проблемите, обично поврзани со финансирање со кои се соочуваат и многу поголеми театри во Србија.

Fundavkeribe Romano Teatro ki oleskkri bijandi dis , but berša sas mangin taro Zoran Jovanovik taro gav Novi Karlovci ko pašipe tari Inđija.

Oleske akava si suno savo kerduno ko 2000 berša, thaj tano jek taro Romane teatri ki Europa, Zoran anavkergale sar ,,Suno e Romengoro”.

Problemija ka oven sar sakana o finansiribe, problemoja saveja arakenapes sa e Teatrija ki Srbija, akarge ,, Suno e Romengoro “ sas salde ko lil hramomo taro 2013 berš.

Ko nakle šov berš akava Romano teatro na ikerga jek performansi, na sas olen akterija thaj akterke, na ikerga pursakoja save but čirla sakana sas ikerimale taro akava Teatro.

Kana lelum than ko BITEF, Belgadeskoro maškar đianeskkro teatreskkro festivali gndigum so čačeder o Teatar shaj resarela but pobuter tari literatura.

Ko jek vakti gndingum o Teatro tano sar e Roma ko sumnal.

Pali adava ko 2000 berša kedingum jek kupa čave šukar edukacijaja agorkerde tavdingem te kera buti, agaar o Zoran denga info baši oleskkro buti kerbe ko vazdipe i Kultura thaj o Teatro ,,Suno e Romengoro”.

Hazri kerga:Nedmedin A.-Roma Press

Pobuter drabaren ko linkohttp://www.portal-udar.net

Ustavesko adelati ki BIH-Rađe taro KB pagerde o hakaja thaj tromakeripe taro LGBT

By

romapress

-

јануари 17, 2019

People, homosexuality, same-sex marriage, gay and love concept - close up of happy male gay couple hugging and holding rainbow flag

На седницата одржана на 19 декември 2018 година, Уставниот суд на Босна и Херцеговина ја усвои жалбата на Сараево Отворениот центар и други и донесе одлука за допуштеност и заслуги и потврди дека јавните власти на Сараево го прекршиле правото на слобода на собирање на ЛГБТИ лица без да ја осигураат безбедноста на учесниците на фестивалот Мерлин 2014 . Застапувачкиот адвокат во Сараевскиот отворен центар, Владана Васиќ, истакна дека оваа одлука е важна во контекст на борбата против насилството врз ЛГБТИ луѓето и ја признава инерцијата и колебањето на надлежните институции за санкционирање на истата.

Ki bešin savi sas ikerdi ko Dekemvro 2018 berš, Ustaveskoro adelati ki Bosna thaj Hercegovina ikerga i pukav (žalba) taro Saraevo – Puterdo centrumi te del šajdipe ko mukipe i mangin olengiri, vakeribnaja e Rađje taro Saraevo pagerde o nijamija thaj tromakeripe taro LGBT manuša save mangena te ovelen olengoro manušikano arakipe save lele than ko festivali Merlin 2014.

Ustaveskoro adelati, jekhajek vakerga e dikle rađje na kerge arakipe taro olengoro siguriteto , thaj jekhajek na kerge šukar thaj hor rodlaripe ko sankcioniribe e manušen save kerge uparl olende zor, thaj manušikano zorjalipa, naikeriba o manušikano sajdipa, pošukar vakerdo muklo homofobično thaj transfobično zorjalipe ko festivali Saraevesko puterdo centrumi.

O Avukati taro Saravesko-puterdo centrumi Vladanka Vasik vakerga, Akava paluno adelateskkro lafi si but importatno ko maribe mujal i zor so kerelapes upral o LGBT manuša, odoleja anelapes paluno lafi e institucie te keren piri buti thaj asavke resarinenge te resarelpes ki sankcija.

Ko jekehajek vakergao festivali Merlinka resarga ko jek simboli taro vazdipe i zor thaj represija upral o LGBT manuša thaj odoleske akharga akava berš savore te oven kotor olatar savi ka ikergvel taro 07 đji 09 Fevruari.

http://www.portal-udar.net

O Kampo Leti palo Romano Genocido – 90-to berša phravgje o drom premal jekvaš milijarda Čehiakere krune..

By

romapress

-

јануари 16, 2019

O Vakti taro 1980 berš so si vakerde sar tromalipe, faktea so trubul sine te ovel thaj ko 1990 berš.

O fuhalime so našavgje pire majpašen ko kampo Leti, thaj okola phanle so ačhile dživdie, ničale džana sine ki visita e limorienge ko logoro thaj ko limoria ko paše gav Mirovice, kote so pobuter taro 200 Roma thaj Romane čhave ko odova kampo sine parume.

Adolf Vondaršek čirutno dizjakoro šerutno ko Mirovice, liparel kote angleder te ovel čhivdo diklo monumento e viktimenge Roma kerde ko 1992 berš thaj ceremonialno si vakerde kote alo o opati da maškar, E lokalno dizutne i korkoro Romani jekhin sine čhivdo monumento hramimo ko limoria ko 1970 thaj 1980-to berša.

O Vonderšek startujngja te sikavel intereso khi tema o kampo Lety an o 1964 berš kana kingja kher ko gav ko Mirovice kote majanglal sine leske kher taročirutno policajco so kerel sine buti ko kampo ko Lety.

Aso o ekspertoa i procenka taro 2017 berš o moldipa e objektonge thaj desave parcele ko olengiri funkcionalnost si paše 3 milionia eura.

I them pukjingja e akcionerenge taro AGPI 17 milionia eura te šaj kinel o objekto thaj dengja paše 4.6 milionia eura te šaj te ikljoven odothar.

Pobuter ko lendo linko: http://www.romea.cz/en/news/czech/lety-after-the-romani-genocide-part-three-the-1990s-pave-the-way-to-a-price-tag-of-half-a-billion-crowns

Tovera, Sastruna thaj palke ikerena pali o vudara e dizutne taro drom ,,Panče Karagozov”

By

romapress

-

јануари 16, 2019

По серијата криминални инциденти на штипската улица Панче Карагозов, денес преку ТВ Стар се огласија претставници на некои ромски организации. „Ова се изолирани случаи. Соживотот меѓу ромското и македонското население мора да продолжи“, изјави Ерол Адемов од Здружението „Мултикултурна соработка„ . “Реакциите на жителите од оваа улица се оправдани и крај на безаконието мора да се стави. Нисе сме живееле и ќе продолжиме да живееме заедно“, е ставот и на Енисе Демирова од Здружението „Черења“. „Дома зад вратите чуваме секири, шипки, за одбрана“, кажа Стојчев. Од своја страна, енергично и итно својот дел од работат веќе го врши и полицијата. Среќа е што при последниот инцидент завчера нема потешко повредени, иако ноќта имало бегање, гонење и мавање со секири.

Pali nekobor serija taro kriminalnikane incidentija ko Štip erati prekal i ,,Tv Star“ puterdo kerge lafi vi nekobor prestavnikoja taro Romane Enđio sekorija vakeribnaja, Akala tane ulavde resarina, o pomaškarutno barabutno đjivdipe maškar e Roma thaj Makedoncoja valanutno si te tavdel ko šukar sar đji akana, vakerga Erol Demirov tari Birađjakiri organizacija ,,Multikulturakoro barabutno butikeripe“.

Reakcija tarp dizutne save đjivdinena ko akava drom tane ikeribaske thaj o nakanonipe valanutno si te činavelpes. amen đivdingem thaj ka đivdina barabutne sa e kedina tari akaja dis, vakerga i Enisa Demirova tari Birađjakiri organizacija ,,Čerena“

Valanutno si te ovel amen dikhipe e dizutnensar, numa ko pomaškaripe thaj policijake bukarnensar te čivelpes arakibe ko asavke thana savende resarena e asavke čipote (nastanija),vakerela o Ademov.

Akala si salde nekobor manuša, amen kate barilem thaj ake pujrovaja e Romensar barabutne đivdinaja ko jekh than, isi amen maškar amende baro sajdipe, akava so resarela kerena jek kupa taro kriminalcija, ja palem disave narkomanija na đjanava koj tane vakerela o Marijan Stojčev, dizutno taro drom ,,Panče Karagozov“.

Sar resargapes ko akala kupe taro asavke kriminalnikane bande, amen nane amen tromakerdo bešipe ko amare khera, upral so kerena bilačipe ko gađjikane khera, jekhajek asavke rersarina kerena thaj ko Romane jerije, nane amen jek tromakerdo (slobodno)dive, vakerela o Demirov.

Ko amare khera pali o vudara garavaja tovera, sastruna, thaj sa so ka araka amare vastende, te šaj te araka amen olendar kana kuvena amenge ko khera, bare bahake ki paluni rakh na resargapes đji ko pophare manušikane incidnetija, sostar sas resardo maribe prastaibe pali lende thaj čhudiba toverensar.

Đji kana sa akava ka ačhol agaar amen na đjanaja, vakerena diZutne taro drom,,Panče Karagozov “ -Štip.

Hazri kerga: Erđan M .-Roma Press

KOLUMNE

Ulavde

Maj diklo artiklo

Maj dikli kategorija